Cijfers en leestekens

Voor wie eens met een echt originele ‘chocoladeletter’ voor de dag wil komen zijn er nu ook cijfers en leestekens op de markt. In ieder geval het vraag- en uitroepteken. Of de punt, komma en puntkomma ook in het assortiment zijn opgenomen is niet geheel duidelijk. Omdat het hier om een groothandel gaat kunnen ze alleen per duizend worden afgenomen. Da's nou vervelend. Bijzonder is in ieder geval wel dat ze het hele jaar door leverbaar zijn. Enig minpuntje: de echte Egyptienne-vorm (zie website) ontbreekt. Ook de altijd zo karakteristieke ribbeltjes op de chocoladeletter ontbreken.

Klik voor meer op:www.chocoladeparadijs.nl

El HEMA

Vanaf zaterdag 24 november zijn Arabische chocoladeletters te koop bij El HEMA. De Amsterdamse culturele instelling Mediamatic verkoopt speciaal voor het Sinterklaasfeest het hele Arabische alfabet in melk en puur. Vanwege de aankomende feestdagen, sinterklaas, het offerfeest en kerstmis, is de El HEMA nu ook in de middag open. De openingstijden van de tentoonstelling zijn woensdag t/m zaterdag van 12.00 tot 20.00 uur, en op zondag van 14.00 tot 18.00 uur.

El HEMA

Ultieme chocoladeletterbelevenis

In het voortdurend exploiteren van nieuwe aandachtsgebieden presenteerde de Kunsthal Rotterdam afgelopen september een nieuw cultureel, culinair evenement: CHOCOLAd’AMOUR, Festival van de Zoete Zonde, een smaakvolle beurs, verrijkt met optredens, workshops, lezingen, demonstraties en proeverijen, exclusief over chocolade. Een weekend vol verleiding, genot en smaakbelevenissen op het hoogste niveau. Lingerieontwerpster Marlies Dekkers zorgde in dit kader voor een verleidelijke chocoladebelevenis in het donker. De wand achter de tafel werd opgesierd door talloze namen van filosofen en wijsgeren, uiteraard geheel in chocoladeletters geschreven.(Klik voor vergroting op het beeld)

Chocoladelettertest bij omroep LLink

‘Sinterklaas kapoentje, gooi wat in mijn schoentje...’ een chocoladeletter! Heerlijk, maar ook eerlijk? Per jaar worden er twintig miljoen verkocht. Helaas is nog geen half procent op een eerlijke manier gemaakt. Ligt het aan de smaak, vinden we hem te duur of is de slaafvrije letter gewoon moeilijk te vinden? LLinke Soep,het wekelijkse crossmediamagazine voor lekkere lifestyle en duurzaam consumeren van omroep LLink schonk zaterdagavond 24 november aandacht aan dit onderwerp en onderwierp alle letters - goed of fout - aan een grondige smaaktest.

De zes merken: V&D, Hema, Droste, Verkade, De eerlijke letter en Carabo maakten onderdeel uit van de test. In een blinde proef werd door twee proefpersonen ondermeer op geur en smaak getest wat uiteindelijk resulteerde in een beoordelingscijfer.

Uitslag: V&D 7; Hema 5; Droste 6; Verkade 7 De Eerlijke letter een 8- en tot slot het merk Carabo en 1,5

Bekijk de gehele uitzending op uitzendinggemist

Moeilijke letters

Ook al met het namenbriefje in de hand op chocoladeletterjacht geweest? En... hebt u alle gewenste letters kunnen vinden? Ook die zogenaamde moeilijke letter? Dus een I, Q, U, X, Y of Z? Of verliet u uiteindelijk zeer teleurgesteld de winkel omdat na ruim een kwartier rommelen in de chocoladeletterdisplay de letter nergens te vinden was? Zelfs geen gebroken exemplaar. Niet zo verwonderlijk want slechts twee producenten Delicata (huismerk van Albert Heijn) en Verkade brengen het hele alfabet in de verkoop. Tip: ga, als u er nog een uit deze serie wilt hebben, als een speer naar de winkel want nu zijn er nog enkele. Over een paar dagen niet meer... en zult u creatief moeten worden. Een X of wie ruimer bij kas zit XXX in maatje L of S voor een vriend of vriendin zou bijvoorbeeld zo'n oplossing kunnen zijn.

Als één letter niet genoeg is

Als één letter niet genoeg is kan je ook een heel telegram sturen.

Letters gieten

Hoe komt een chocoladeletter aan zijn vorm? Kijk naar het filmpje over het gieten van chocoladeletters om dat te ontdekken.

kijk hier op de site van schooltv.nl

Chocoladeletter gebaren

Op de site van de Stichting Nederlands Gebarencentrum
kun je het woord chocoladeletter leren gebaren. Probeer het maar eens:
chocolade letter. Zelfs als de Sint buiten gehoorsafstand is kan je hem nu duidelijk maken wat je wil.

Digitale chocoladeletter

Ooit wel eens iemand in de sinterklaastijd zijn naam per e-mail in chocoladeletters willen geven? Ziehier de methode om in het programma Paint Shop Pro je eigen chocolade alfabet in elkaar te knutselen.
Probeer het zelf eens

Scrabble

Deze is wel leuk maar de meeste mensen
hebben een toch wat beperktere vocabulaire.
Kijk zelf maar op www.dumpert.nl

Nu ook Duitse chocoladeletters

Ze zijn niet voor de Sinterklaas maar het zijn wel degelijk chocoladeletters.

typolade.de

Handboek voor hulpsinterklazen

Op 29 oktober 2007 verscheen een nieuw boek van de recent overleden entertainer Jos Brink. Het Handboek Voor Hulpsinterklazen schreef Jos Brink vlak voor zijn dood

De in augustus overleden Brink heeft de verschijning van zijn laatste boek niet meer mogen meemaken. Pleegzoon Paul van Ewijk, heeft het voorwoord geschreven. Het boek komt uit bij uitgeverij Terra Lannoo.

________________________________________


Sinterklaas is sinds gisterenmiddag weer in ons land. Het is een publiek geheim dat behalve de goedheiligman zelf, ieder jaar weer vele duizenden landgenoten de mijter opzetten. Deze hulpsinterklazen nemen met plezier de staf van hem over.
In het verleden kroop Jos Brink meermaals in de huid van de drukbezette Sint. In dit leuke nieuwe boek bundelde hi alles wat het sintenleven hem in al die jaren heeft geleerd.
Met grappige liedjes en verhalen, tips voor leuke verrassingen, recepten voor strooigoed en lekkere sinterklaasgerechten, instructies voor het oefenen met je zwarte pieten, tips voor het maken van een groot sinterklaasboek...
Speels vormgegeven, en een blijvende bron van inspiratie. Kortom: het perfecte geschenk voor iedereen die Sinterklaas een handje wil helpen!

Union retro advertenties

Hoe maak je een Arabische chocoladeletter?

De groene letter

Nieuw de Groene chocoladeletter. In samenwerking met Oxfam Novib ontwikkelde Tony's Chocolonely de letter. Net als onze repen is de chocoladeletter voorzien van het Max Havelaar keurmerk, een garantie dat de cacaoboeren een eerlijke prijs krijgen voor hun product en dat zij hun werk onder goede omstandigheden kunnen doen.

De geschiedenis van de Chocoladeletter

De fabrieksmatige productie van chocoladeletters begon rond het einde van de 19e eeuw.

In het in 1899 verschenen ‘Woordenschat’ met door Taco H. de Beer en Dr. E. Laurillard verzamelde verklaringen van woorden en uitdrukkingen staat onder het lemma chocolade-letters: ‘groote, lange, zwarte letters, waarmeede de naam van een artist of leverancier op aanplakbiljet, affiche enz. staat uitgedruct’. Blijkbaar was de chocoladeletter rond de eeuwwisseling al zo’n vertrouwde verschijning dat het een typografisch begrip was geworden.

De archetypische chocoladeletter is een Egyptienne. Deze letter heeft zware en grote schreven, geen dunne stukken en is daardoor minder kwetsbaar. Volgens letterontwerper Gerard Unger was de Egyptienne tijdens de industriële revolutie populair en destijds daarom een voor de hand liggende keuze.

Tot de jaren dertig was volgens Unger ook de bamboeletter populair, een schreefloze letter met knikken. Deze vaak mooi gedecoreerde letters worden nog verkocht door banketbakkers.

Vroeger werden letters gegoten in metalen vormen Een van de belangrijkste leveranciers van de ijzeren gietvormen was de Vormenfabriek in Tilburg. Tegenwoordig zijn de vormen van kunststof.

De Egyptienne is nog steeds de chocoladeletter, al maakte Droste zijn klassieke letters vorig jaar wat ronder: ‘net iets lekkerder in de mond’. Verkade probeerde het een paar jaar geleden met een digitale chocoladeletter, maar deze moderne variant wordt inmiddels al niet meer gemaakt. Theo Kalf van het Verkademuseum weet wel waarom: “De digitale letter had breekrandjes, zodat je er makkelijk stukken af kon breken. Ik heb liever een gewone letter. Als je daar een stukje afbreekt is dat altijd net iets groter dan je bedoelde”.

In België wordt wel het sinterklaasfeest gevierd, maar is het geen gebruik om chocoladeletters te geven. Chocoladeletters worden volgens Gerard Unger ook in Duitsland en Oostenrijk gemaakt. “Deze gespoten letters worden daar rond oudjaar, Silvesterabend, verkocht.”

Lang voor de chocoladeletters bestonden in Nederland al koekletters en natuurlijk banketletters. In een gedicht uit 1857 van J.J. Goeverneur krijgt kleine Jan ‘zijn naam J.A.N. heel in banket’. Ook is er voor hem een ‘cigaar van chocola’, maar geen chocoladeletter. Koekletters kamen al voor op eetstillevens uit de zestiende en zeventiende eeuw. Verkade maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog bij gebrek aan chocola letters van taaitaai.

De traditie van eetbare letters zou volgens Frits Booy in ‘Sint Nicolaas van A tot Z’ teruggrijpen op het gebruik op middeleeuwse kloosterscholen leerlingen te leren schrijven met behulp van losse letters van brooddeeg, die als beloning mochten worden opgegeten. Een andere verklaring die Booy aanvoert is de gewoonte uit de negentiende eeuw om sinterklaasgeschenken met een laken te bedekken met daarop de beginletter van het kind, gemaakt van brooddeeg.

De M is de meest verkochte chocoladeletter, want het is de M van Moeder en Mama. Vermoedelijk is er ook hebzucht in het spel Hoewel alle letters echt even zwaar zijn, lijkt de M toch groter. In de jaren vijftig werd de J nog het best verkocht. Volgens een in 1959 verschenen artikel van G. W. Ovink in het blad Delta had dat vooral te maken met de grote populariteit van voornamen als Jan, Johannes, Jaap en al hun varianten. Na de J kwam destijds de M sterk opzetten. Volgens Ovink had die populariteit te maken met de geboorte van de prinsessen Margriet en Marijke.
Behalve de M worden tegenwoordig ook de S van Sint en de P, van Piet en Papa, goed verkocht. Bij Droste deed de R het vorig jaar ook heel goed. Commercieel directeur Henk Bijma: ‘We houden elk jaar wel in de gaten wat de letters doen. Zo hielden we vorig jaar heel veel over van de G, dus daar hebben we er dit jaar minder van gemaakt.”

Naar schatting produceren de chocoladefabrieken jaarlijks 12 tot 14 miljoen chocoladeletters. Zestig tot zeventig procent is melkchocolade. Alleen al bij Droste in Vaassen worden jaarlijks zo’n 3,5 miljoen chocoladeletters gemaakt. Droste verkoopt alleen maar Droste-letters, maar bij Baronie-De Heer in Alphen aan den Rijn worden ook letters voor derden, zogenoemde private-Iabels, gemaakt.

Binnen een gewichtsklasse zijn alle letters even zwaar, al willen sommige ontvangers daar maar moeilijk aan. Om op hetzelfde gewicht te komen worden bijvoorbeeld bij een T de stokken dikker gemaakt dan bij de M. Een I zou veel te lomp uitvallen, reden voor de meeste fabrikanten om deze letter maar uit het assortiment te laten. Baronie / De Heer lost dit probleem op door in één doos twee I’s te verpakken.


De meeste fabrikanten maken niet het complete alfabet. Zo laat Droste behalve de I ook de U, X, Y en Z weg. Henk Bijma: “Over die Y heb ik wel eens ruzie met mijn vrouw, want die heet Yvonne. Ik denk daarom dat we de Y wel als eerstvolgende letter aan het assortiment toe zullen voegen.” Bij Albert Heijn is wel het gehele alfabet te koop. Baronie/De Heer levert alleen complete alfabetten aan derden.

Voor diabetici is er slechts de S van Suikerziekte.

Bij Bonbon Jeannette in Amster dam maken ze op bestelling Hebreeuwse letters. Deze worden niet gegoten maar gespoten, van suikerarme roomchocolade.

De K, de L en de T breken bij Droste het vaakst in de vorm. De stokken zitten bij deze letters slechts op één punt aan elkaar vast.

De ribbeltjes op de letters zijn niet puur voor de decoratie. Hierdoor lossen de letters makkelijker uit de vorm. Ook maskeren de ribbeltjes koelvlekken en beschadigingen op het chocoladeoppervlak.

Albert Heijn begint volgend jaar een maand later met de verkoop van chocoladeletters. Dit jaar waren de letters en andere sinterklaaslekkernijen al vanaf eind september te koop. Ingrid Peskens uit Utrecht hoort haar kinderen rond die tijd nog liever niet ‘Kijk eens wat ik in mijn schoentje vind’ zingen. Ze bood op het AH-hoofdkantoor in Zaandam een protestlijst aan met 2700 handtekeningen, waarop AH beloofde dat de letters volgend jaar pas twee weken voor aankomst van de Sint in de schappen zullen liggen.

HANS HOEKSTRA

Bron: Het Parool van 14 november 1998.